Lewis asiti Lewis bazıyla Lewis eklenme ürününü oluşturmak için etkileşen kimyasal türdür. Lewis bazı, Lewis eklenme ürününü oluşturmak için, Lewis asidine elektron çifti veren türdür. Örneğin, OH<sup>−</sup> ve NH<sub>3</sub> Lewis bazlarıdır çünkü bu iyonlar bağ yapmamamış elektron çiftlerini verebilirler. Eklenme ürününde, Lewis asidi ve bazı Lewis bazından gelen elektron çiftini paylaşır.1 Lewis asit ve bazının isim babası Gilbert N. Lewis'dir.
Çoğu durumda, bir kompleksteki Lewis asidi ve bazı arasındaki ilişki, koordine kovalent bağ gösterimi kullanılarak, Lewis bazının Lewis asidine verdiği elektronları gösteren bir ok tarafından belirtilir. Örneğin; Me<sub>3</sub>B←NH<sub>3</sub>. Bazı kaynaklar Lewis bazını iki nokta ile birlikte göstererek ifade eder (Bu elektronlar Lewis asitine verilir):
Me<sub>3</sub>B + :NH<sub>3</sub> → Me<sub>3</sub>B:NH<sub>3</sub>
Merkezdeki tek nokta, Lewis eklennme ürününü ifade etmek için kullanılabilir, **Me<sub>3</sub>B•NH<sub>3</sub>**gibi. Başka bir örnek ise BF<sub>3</sub>•Et<sub>2</sub>O olabilir. Bahsi geçen nokta aynı zamanda, çeşitli kristallerde hidrat koordinasyonunu belirtmek için kullanılır, MgSO<sub>4</sub>•7H<sub>2</sub>O'de hidritlenmiş magnezyum sülfat için olduğu gibi. Genel olarak, donör-alıcı bağı kovalent bağ ve iyonik bağ arasında ideal bir yerde gösterilir.2
Lewis asitlerinin en çok çalışılan örnekleri boron trihalidler ve organoboranlardır fakat diğer bileşikler aşağıdaki davranışı gösterirler:
BF<sub>3</sub> + F<sup>−</sup> → BF<sub>4</sub><sup>−</sup>
Bu eklenme ürününde, 4 flor merkezi atomuda eşdeğerdir.
BF<sub>3</sub> + OMe<sub>2</sub> → BF<sub>3</sub>OMe<sub>2</sub>
BF<sub>4</sub><sup>−</sup> ve BF<sub>3</sub>OMe<sub>2</sub> borontriflorürün eklenme ürünleridir.
Çoğu durumda, triiyodür anyonu gibi, eklenme ürünü oktet kuralını ihlal eder:
I<sub>2</sub> + I<sup>−</sup> → I<sub>3</sub><sup>−</sup>
İyodür çözeltisinin renk çeşitliliği, çözücünün I<sub>2</sub> Lewis asiti ile oluşacak eklenme ürününün çeşitliliğini etkikiler.
Bazı durumlarda,Lewis asitleri 2 Lewis bazını birden bağlama kapasitesine sahiptir. Bunun ünlü bir örneği ise hekzaflorosilikatın oluşumudur:
SiF<sub>4</sub> + 2 F<sup>−</sup> → SiF<sub>6</sub><sup>2−</sup>
Çoğu metal kompleks Lewis asidi gibi kullanılırlar fakat genellikle bu durum sadece daha zayıf bir Lewis bazını ayırdıktan sonra geçerlidir, sıklıkla bu baz sudur.
[Mg(H<sub>2</sub>O)<sub>6</sub>]<sup>2+</sup> + 6 NH<sub>3</sub> → [Mg(NH<sub>3</sub>)<sub>6</sub>]<sup>2+</sup> + 6 H<sub>2</sub>O
Proton (H<sup>+</sup>) 3 en güçlü lewis asitlerinden biridir fakat aynı zamanda en karışık olanlardandır.
Tipik Lewis bazları amonyak ve alkik aminler gibi alışılagelmiş aminlerdir. Diğer yaygın Lewis bazları ise piridin ve türevlerini içerir.
En yaygın Lewis bazları anyonlardır.
I<sub>2</sub>, SbCl<sub>5</sub>, ve BF<sub>3</sub> gibi çeşitli Lewis asitleri için hesaplanmış Lewis bazlarının sağlamlığı aşağıda verilmiştir:4
| Boron triflorüre bağlanan çeşitli bazların bağlarının sıcaklıkları |
|---|
| Lewis bazı |
| Et<sub>3</sub>N |
| quinoklidin |
| piridin |
| Asetonitril |
| Et<sub>2</sub>O |
| THF |
| Aseton |
| EtOAc |
| DMA |
| DMSO |
| Tetrahidrotiyofen |
| Trimetilfosfin |
Orijinal kaynak: lewis asit ve bazı. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page